Rất nhiều nhà máy, khu công nghiệp hiện nay thường trang bị phòng sạch để nâng cao chất lượng trong sản xuất. Vậy thực chất, phòng sạch là gì?
Khái niệm phòng sạch
Phòng sạch (clean room) là phòng làm việc có thiết kế đặc biệt, ở đó, các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, áp suất, hạt bụi được duy trì trong mức nhất định. Phòng sạch thường ứng dụng để làm khu vực phẫu thuật, thanh trùng, sản xuất mỹ phẩm, linh kiện điện tử nhằm tránh các tác hại ô nhiễm từ môi trường bên ngoài.
Hiểu một cách đơn giản, phòng sạch là một phòng rất kín, nơi mà lượng bụi trong không khí được hạn chế ở mức thấp nhất nhằm tránh gây nhiễm bẩn cho các linh kiện, thiết bị, sản phẩm trong quá trình chế tạo và sản xuất. Đồng thời, bên trong phòng sạch thì nhiệt độ, áp suất và độ ẩm không khí cũng được kiểm soát chặt chẽ bằng hệ thống điều khiển điện tử nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình sản xuất, chế tạo. Ngoài ra, phòng sạch còn được đảm bảo vô trùng, không có các khí độc hại theo đúng nghĩa phòng sạch.
Làm việc trong phòng sạch có nguy hiểm không?
Một số người vẫn hiểu lầm rằng làm việc trong phòng sạch của nhà máy sản xuất mỹ phẩm, linh kiện điện tử... dễ dẫn đến vô sinh, ung thư do nhiễm hóa chất độc hại. Điều này là hoàn toàn vô căn cứ, bởi hiện nay, để làm việc trong môi trường này cần đảm bảo những tiêu chuẩn an toàn riêng. Nếu được làm việc ở đây, công nhân có thể yên tâm vì đây là khu vực khép kín, không khí luôn ở ngưỡng sạch nhất, ngoài ra:
Công nhân sẽ được tập huấn kỹ năng lao động, giữ vệ sinh trong phòng sạch.
Được trang bị đồ bảo hộ, giúp hạn chế tiếp xúc với chất độc hại, vi khuẩn trong không khí.
Các yếu tố phóng xạ, điện từ, hóa chất trong phòng sạch phải đảm bảo an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế.
Công nhân thường xuyên được tạo điều kiện để theo dõi sức khỏe định kỳ.
Môi trường làm việc trong phòng sạch luôn được theo dõi, kiểm tra mức độ an toàn, vệ sinh không khí.
Chính vì những lý do trên đây mà làm việc trong phòng sạch không hề gây nguy hiểm cho sức khỏe người lao động.
Phân loại phòng sạch
Theo tiêu chuẩn FEDERAL STANDARD 209 E (1992) - đo độ bụi trong phòng sạch
Tiêu chuẩn phòng sạch theo Federal standard 209 E đưa ra các tiêu chí đánh giá về cấp độ phòng sạch, các thử nghiệm yêu cầu để chứng minh mức độ đạt chuẩn và tần suất các thử nghiệm phải tiến hành để đánh giá.
Tiêu chuẩn phòng sạch này đã bị hủy bỏ vào ngày 29 tháng 11 năm 2001 bởi Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp Hoa Kỳ (GSA) tuy nhiên nó vẫn được ứng dụng rộng rãi trên toàn cầu.
Theo tiêu chuẩn ISO 14644-1
Tiêu chuẩn phòng sạch theo ISO 14644-1 đề cập đến việc phân loại độ sạch không khí trong phòng sạch và môi trường kiểm soát liên quan bằng cách đánh giá mật độ các hạt nằm trong dải kích thước từ 0,1 μm đến 5 μm. Tiêu chuẩn này không phân loại mật độ các hạt siêu mịn (kích thước < 0,1 μm) và hạt thô (kích thước > 5 μm) có kích thước nằm ngoài khoảng được xem xét.
Tiêu chuẩn phòng sạch theo ISO 14644-1 bổ sung thêm ba cấp độ sạch mới so với tiêu chuẩn Federal standard 209 E: hai cấp độ sạch hơn mức sạch nhất trong Federal standard 209 E và một cấp độ ít sạch hơn cấp thấp nhất trong Federal standard 209 E. Việc bổ sung các cấp độ phòng sạch mới này sẽ giúp ích cho việc kiểm soát và đánh giá hiệu quả hơn đặc biệt trong các ngành công nghiệp mới phát triển.
Hai cấp độ sạch hơn được ứng dụng trong các lĩnh vực đòi hỏi việc kiểm soát chặt chẽ phòng sạch như công nghiệp vi điện tử. Còn tiêu chuẩn cấp độ phòng sạch thấp nhất được áp dụng cho các ngành công nghiệp mới bắt đầu kiểm soát về số lượng các hạt bụi như công nghiệp nhựa hay các cơ sở sản xuất thực phẩm, đồ uống, hàng tiêu dùng…
